Φυτά που εντοπίζουν βόμβες

Τα φυτά αυτά είναι εξίσου καλά, αν όχι καλύτερα από τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά, στον εντοπισμό των εκρηκτικών, δήλωσαν οι επιστήμονες, οι οποίοι και κατόρθωσαν να «διδάξουν» στις πρωτεΐνες των φυτών να αλλάζουν χρώμα, όταν «αισθάνονται» την παρουσία ορισμένων χημικών ουσιών, που περιέχονται στις βόμβες (π.χ. ΤΝΤ). Το φυτό μπορεί να «νιώσει» μόλις το 1 εκατοστό της ποσότητας εκρηκτικού που χρειάζεται να μυρίσει ένας σκύλος για να βρει τη βόμβα, εξηγούν οι ίδιοι.

Σε περίπτωση, λοιπόν, που κάποιος προσπαθήσει να περάσει εκρηκτικά μπροστά από το φυτό, όλα τα φύλλα του θα γίνουν άσπρα. Αυτό συμβαίνει επειδή οι πρωτεΐνες-υποδοχείς του φυτικού DNA αντιδρούν φυσιολογικά σε απειλητικά ερεθίσματα, απελευθερώνοντας χημικά, τα τερπενοειδή, προκειμένου να αυξήσουν το πάχος στα δερμάτια των φύλλων, πράγμα που οδηγεί σε μεταβολή του χρώματός τους, ορατή με γυμνά μάτια.

«Τα φυτά δεν μπορούν να τρέξουν ή να κρυφτούν από απειλές, έτσι έχουν αναπτύξει εξελιγμένους μηχανισμούς ανίχνευσης και αντίδρασης στο περιβάλλον τους» επισημαίνουν οι επιστήμονες, προσθέτοντας ότι στην πραγματικότητα oποιοδήποτε φυτό -και όχι μόνο κάποιο συγκεκριμένο- θα μπορούσε να «εκπαιδευθεί» να ανιχνεύει βόμβες.

Οι ερευνητές, λοιπόν, ανέπτυξαν ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή, το οποίο «χειραγωγεί» τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του φυτού, «διδάσκοντας» στις πρωτεϊνες-υποδοχείς του να αντιδρούν σε χημικές ουσίες που περιέχονται στα εκρηκτικά, με τον ίδιο τρόπο που αντιδρούν σε παράσιτα ή σε ρυπογόνες ουσίες στον αέρα ή το έδαφος.

Οι ανασχεδιασμένοι από τον υπολογιστή υποδοχείς είναι έτσι τροποποιημένοι ώστε να λειτουργούν στα φυτικά κύτταρα, με αποτέλεσμα να αναγνωρίζουν εξίσου τις ρυπογόνες ουσίες και τα εκρηκτικά χημικά. Μόλις το φυτό εντοπίσει μια τέτοια ουσία, ενεργοποιεί ένα εσωτερικό μηχανισμό που οδηγεί στην απώλεια της χλωροφύλλης που δίνει το πράσινο χρώμα στα φύλλα και έτσι προκαλεί την μετατροπή τους σε λευκά.

Προς το παρόν, βέβαια, η χρωματική αλλαγή παίρνει κάποιες ώρες για να συντελεστεί, αλλά οι ερευνητές, οι οποίοι και έχουν λάβει επιχορήγηση από τις αμερικανικές υπηρεσίες άμυνας, διαβεβαιώνουν ότι σε τρία έως τα πολύ επτά χρόνια, θα έχει καταστεί εφικτή η ταχεία αντίδραση των φυτών. Άλλοι επιστήμονες, πάντως, αν και θεωρούν ενδιαφέρον το νέο πεδίο έρευνας, αμφιβάλλουν αν θα καταστεί εφικτή η ανάπτυξη φυτών που θα έχουν αλάνθαστες και άμεσες χρωματικές αντιδράσεις.